Merhaba sevgili okurlar,
Ben doktor İbrahim Azimli ve bugünkü yazımda sizlere çok merak edilen bir lens hastalığı olan katarakt ı anlatacağım.
Tanımı:
Lensin saydamlığının hastanın görmesini bozacak derecede azaldığı durumlarda katarakt mevcuttur. Katarakt terimi Yunanca katarraktes (şelale) kelimesinden gelir, çünkü o zamanlar kataraktın beyinden gelip lensin önüne akan kıvamlı bir sıvı olduğu sanılıyordu.
Genel Semptomlar:
Kataraktın ve semptomlarının gelişimi genellikle sessiz bir süreçtir. Hastalar çeşitli derecelerde sadece gri tonların görülmesi, görme azalması, bulanık görme, çarpık görme, kamaşma veya yıldız yağmurları, tek taraflı çift görme, bozulmuş renk görme ve benzeri semptomları yaşarlar ve bu semptomlar kataraktın tipine göre değişir.
Katarakt tanısının konması, onu hemen cerrahi ile bağdaştıran hastalar için genellikle çok üzücüdür. Bu nedenle, ancak cerrahi gereksinimi belli olduğunda katarakttan söz etmelidir. Katarakt henüz ilerlememişse veya hasta görme kaybınla iyi baş edebiliyorsa, bir ‘lens kesifliği’nden söz edilebilir.
Sınıflandırma:
Kataraktlar birkaç farklı kritere göre sınıflandırılır.
1) Oluş zamanı (sonradan gelişen veya doğuştan gelen)
2) Olgunluk
3) Morfoloji
Sonradan oluşan kataraktlar:
Senil katarakt:
Senil katarakt en sık görülen katarakt şeklidir ve tüm kataraktların 90%’ını kapsar. Tüm 70 yaşındakilerin 5%’i ve 80 yaşındakilerin 10%’unda cerrahi gerektiren katarakt vardır.
Senil kataraktın tam nedenleri belirlenememiştir. Sıklıkla ailevi olarak meydana geldiği için, ayrıntılı bir aile hikayesinin alınması önemlidir.
Nükleer katarakt:
Dördüncü dekadda, çevredeki lens lifi üretiminin basısı başta çekirdek olmak üzere tüm lensin sertleşmesine neden olur. Çekirdek sarımsı kahverengi bir renk alır. Bu durum, kırmızımsı kahverengiyle neredeyse tüm lensin siyah bir renk alması arasında değişir. Lensin kırma gücünü arttırdıkları için, nükleer kataraktlar uzak görmede bozukluğa neden olur ve bazen lenste ikinci bir odak noktası oluşturarak çift görmeye yol açar.
Kortikal katarakt:
Nükleer kataraktlar sıklıkla lens de değişikliklerle birliktedir. Kortikal kataraktlı hastaların, miyop iye meyleden nükleer kataraktlı hastaların aksine, daha çok yakın görmenin bozukluğunun olmasıdır.
Travmatik katarakt:
Bu tip lens kesifliklerinin sıklığı, iş ve spor yaralanmaları nedeniyle, erkeklerde kadınlardan daha fazladır.
Daha birçok katarakt çeşidi olduğu gibi, kataraktlar sistemik hastalıklarla beraberde görülebilir ve bu sıklıkla diyabetli hastalarda olur.
Kataraktların tedavisi:
Tıbbi tedavi:
Hayvan araştırmalarındaki teorik yaklaşımlara rağmen, insanlarda kataraktın konservatif tedavisinin etkinliği gösterilmemiştir.
Günümüzde kataraktın gelişmesini önleyecek, geciktirecek ya da geriye döndürecek hiçbir konservatif yöntem yoktur. Galaktozemik kataraktlar bu kuralın tek istisnasıdır.
Katarakt cerrahisi göz hastalıklarının en sık uygulanan girişimidir.
Peki ne zaman cerrahi?
Görme keskinliğinin geri düzeltilmesi açık ara ile katarakt cerrahisinin en sık sebebidir.
İki taraflı kataraktın varlığında, hasta kendini görsel olarak özürlü hissettiği zaman görmesi daha kötü olan göz ameliyat edilmelidir. Ancak bu eşik, hastanın mesleki gereksinimlerine göre değişir.
Tek taraflı kataraktın varlığında, hasta sağlıklı gözündeki görme yeterli olduğu sürece ameliyatı ertelemeye çalışır.
Olgun kataraktın varlığında, bir fakolitik glokomu önlemek için hastaya bir an önce ameliyat olmasının önerilmesi gerekir.
Ameliyat başarılı olacak mı?
Başarılı bir sonuç alınması olasılığı hasta için önemlidir. Hastaların çoğu başarılı bir sonucu, görmede anlamlı iyileşme olarak tanımlar. Bu nedenle, görmeyi kötüleştirebilecek ve katarakt ameliyatının başarısını baltalayacak, kataraktın dışındaki herhangi bir göz hastalığını elimine etmek için hastanın tam bir göz muayenesinden geçmesi önemlidir.
Görmüş olduğunuz gibi katarakt hastalığı aslında sanıldığı kadar komplike bir hastalık değildir ve en basite indirgersek, aslında gözdeki lensin hastanın görmesini engelleyecek şekilde bozulmasıdır. Katarakt ameliyatı sık yapılan bir ameliyat türü olup, genelde sonuçları istediğimiz gibidir ve hasta neredeyse eski görüş berraklığına kavuşur.
Haftaya yeni konular ile görüşmek dileğiyle.
Sağlıkla kalın.
