Hava Trafik Kontrolleri Sendikası (HTKS) Yönetim Kurulu Başkanı, Sol Hareket Genel Sekreteri Cem Kapısız, Ercan Havaalanı'ndaki sorunları cesurca değerlendirerek, Kıbrıs Net Haber'e önemli açıklamalarda bulundu. Kapısız, özelleştirme sürecinden başlayarak yaşananları tane tane anlattı.
2011 yılında Ercan Havaalanı'nın özelleştirildiğini hatırlatan Kapısız, "Özelleştirme tutarı 100 bin Euro olarak belirlendi. Bir şirket bu meydanı işletecek, belirli bir yüzdeyi devlete verecek şekilde ihale açıldı. Ancak şartnameler önceden belirlenmiş gibiydi ve aslında kimin kazanacağı belliydi" dedi.
Kapısız, sözleşme detaylarında şirketin üstlendiği sorumlulukları vurgulayarak devam etti: "İhaleyi T&T şirketi kazandı. Ancak şirket, başlangıçta belirlenen işleri yapmak için uygun olmadığını düşünerek zeyilname talep etti. Bu süreç uzadıkça, Ercan Havaalanı'ndaki operasyonlar ve bakım sorumluluğu belirsizliklerle dolu bir hal aldı."
Devletin ve şirketin yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle, havacılık faaliyetlerinin eksik kaldığını dile getiren Kapısız, "Yıllar geçti, ancak Emrullah Turanlı'ya karşı ciddi bir adım atılmadı. Covid-19 pandemisi sürecinde bile sorunlar devam etti ve hava trafiği durma noktasına geldi" diye ekledi.
Son olarak, Kapısız, "Devlet ve şirketin taahhütlerini yerine getirmediği durumlarda, HTKS olarak çeşitli eylemler yaptık ancak bu sorunlar halen çözüme kavuşmadı" ifadeleriyle endişelerini dile getirdi.
Kapısız'ın açıklamalarıyla Ercan Havaalanı'ndaki özelleştirme süreci ve sonrasındaki gelişmeler, Kıbrıs'ın havacılık sektöründe yaşadığı tartışmaları yeniden gündeme taşıdı.
Kapısız, Kıbrıs Net Haber'e yaptığı açıklamada, "Bu dönem atlatıldıktan sonra trafikler yeniden gelmeye başlayınca Ercan'ın eksiklikleri tekrar gündeme geldi. Yeni terminale başlanmıştı, yarım kaldı, ona devam edilmesi gündeme geldi. 2021'li yıllardan sonra her gelen hükümet ve ulaştırma bakanı, yeni meydanın açılacağı konusunda hep vaatler verildi; bunların başında Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı geliyor," dedi.
"Meydan açmak sanki bakkal açmak gibi davranıyor Erhan Arıklı. Havacılıktan alakasız bir şekilde, bilinçsizce, cahilce, bir meydan açma hevesiyle demeçler veriliyor," diyen Kapısız, "Bu süreçte meydanın eksikliklerinin, özel şirketin yerine getirmediği yükümlülükleri bir şekilde halledeceğini düşündü. 2023 yılında Temmuz ayı yaklaşırken meydan açılamayacak kadar eksiklikle doluydu. Pist, ışıklandırmalar, terminal binasındaki elektrik sistemleri panoları, itfaiye olsun, bunların hiçbiri tam değildi."
Kapısız, "Ama Erhan Arıklı Türkiye'deki patronlarından öyle bir emir aldı ki ve o zaman Türkiye'de seçim vardı. Her ne pahasına olursa olsun Erhan Arıklı T&T şirketini meydana açmaya zorladı. 21 Temmuz 2023 tarihinde bu meydanın açılacağını söylemişti. Meydanın açılması için işletme lisansının verilmesi lazım. Ve bu lisansın verilmesi için belli başlı kriterlere ihtiyaç var. Bu kriterlerin havacılık kurallarına uyması gerekiyor," şeklinde konuştu.
"Lisanlandırma kurulu, ki kurulu oluşturan üyeler devletin birer memurudur, Emrullah Turanlı'ya meydanı açabilmesi için lisans verilecekti. Kontroller sırasında, Lisanlandırma Kurulu bu meydanı açılacak kadar yeterli görmedi ve bu lisansı T&T şirketine veremeyiz, orayı bu halde çalıştırılamaz dedi."
Kapısız, "Erhan Arıklı illa açacak ve daha önce denedi olmadı ve bakanla kuruluna gidip neden meydanın açılmasına iznin verilmediğini sorguladı. Ne yapılabileceğiyle ilgili buldukları çözüm ise lisanlandırma kurulunun tüzüğünü değiştirdiler. Ve geçici olarak 6 aylığına bu meydanı açmak için kararı kurul değil, benim yorumum olduğunu belirterek elektrikten de anlayan, inşaattan da anlayan, hukuktan da anlayan, havacılıktan da anlayan ve bütün havacılık kurallarına hakim olan bir kişinin bulunması istendi ve bu Erhan Arıklı oldu. Koskoca kuruldan yetkiyi alıp Erhan Arıklı'ya verdiler. Günün sonunda yarım yamalak elektriği olmadığı halde meydan açıldı," ifadelerini kullandı.
"Emrullah Turanlı'nın yükümlülükleri yapılmamış, hava trafik tarafından kendi itiraz etmişti ya zamanında zeyilnamelerde hava trafik tarafından, jeneratörler, ve kaynakların hepsi çalışmaz durumdayken meydanı açtı. Bu cihazların yenilenmeyip bakımının yapılmaması yüzünden, yüzlerce insanın canının tehlikeye girdiği durumlar yaşandı," diyen Kapısız, sözlerini tamamladı.
Kapısız, Emrullah Turanlı'nın yükümlülüklerini yerine getirmemesini gerekçe gösterip sözleşme ihlali mazeretine sığınmasına rağmen, bu durumun sözleşmeyle belirlenmiş olmasına rağmen "bu masrafları ödemeyeceğiz" diyerek anlaşmazlıklara yol açıldığını vurguladı. 2023 yılında imzalanan "ek sözleşme 5" ile 59 milyon Euro'nun zarar olarak gösterildiğini ancak aslında sözleşmelerde devletten talep edilemeyeceği yazdığını belirtti.
Kapısız, "100 milyon Euro'ya satılan meydanın 59 Euro'ya indirilmesi, sermayenin kazancını artırmak için yapılan bir manevradır. Tüm masraflarına mazeretler uydurup, yükümlülüklerini yerine getirmemek dışında bir şey yapmıyorlar" dedi.
Ayrıca Kapısız, geçici lisans süresi dolan Erhan Arıklı'nın, tüzüğü değiştirerek süreyi istediği gibi uzattığını ve bu durumun şirketin lehine olduğunu ifade etti. Türkiye'den atanan hakem heyetinin ihtilaflı konuları çözmek üzere devreye sokulduğunu, ancak Kıbrıs'ın kuzeyindeki hukukçuların göz ardı edildiğini belirtti.
Son olarak, HTKS Başkanı, meydanın teknik eksikliklerinin hızla giderilmesi gerektiğini ve yaşanan aksaklıkların derhal çözülmesi gerektiğini vurguladı. "İtfaiye hizmetlerinin yetersiz olduğu, elektrik sorunlarının hala devam ettiği ve genel güvenlik standartlarının altında çalışıldığı bir meydanın kabul edilemez olduğunu" sözlerine ekledi.
Kapısız, sorularının cevaplarını Erhan Arıklı'dan beklediğini ve sorunların bir an önce çözülmesi gerektiğini ifade etti.
Kapısız'ın Arıklı'ya yönelttiği 13 soru şöyle:
" -T&T lisanslandırma işlemlerini yürütüyor mu?
-Meydan şu an uçuşlara açık mı?
-Lisans verme yetkisi kimde, Erhan Arıklı mı?
-Hakem heyeti kararını verdi mi ve bu karar nerede?
-Eğer karar verilmediyse, sözleşmeye geri dönülecek mi?
-Çalışmayan işler için masrafları kim karşılıyor? Şirket mi, devlet mi?
-Şirketin yükümlülüklerinin ne zaman yerine getirileceği konusunda bir plan var mı?
-Hakem heyetinin verdiği karar neden saklanıyor? Sivil Havacılık Dairesi bu süreçte nerede?
-Hakem heyeti kararıyla şirketin yükümlülükleri devlete ödetilecek mi?
-Eğer devlete ödetilecekse, bu masraflar halkın cebinden mi karşılanacak?
-Meteorolojik cihazların maliyeti devlet tarafından mı karşılandı?
-Okul veya yol yapımı için parası olmayan devlet, şirketin yükümlülüklerini neden üstleniyor?
-Çok Yönlü Radyo Menzili (VOR) cihazı çalışmıyor, bu durum ne zaman düzeltilecek?
