Lapta-Alsancak Çamlıbel Belediyesi, bölgede çıkan yeşil atığı, kurduğu kompostlama (organik gübre) tesisinde değerlendirmeye başladı.
Belediye’nin Avrupa Komisyonu’nun desteğiyle 4 bin 400 metrekarelik alan üzerinde hayata geçirdiği kompostlama tesisi KKTC’de ilk olma özelliği taşıyor.
Çamlıbel bölgesinde bulunan tesise taşınan yeşil ot ve dallar, hayvan gübresinin yardımıyla 3-6 hafta süren havalandırma ve nemlendirme süreci sonunda komposta dönüştürülüyor. Sürecin itina ile takip edilmesi, yığınların sıcaklığının 70 dereceyi bulmaması gerekiyor; aksi halde süreç duraksar. Bu nedenle her gün yığınların sıcaklığının alınması önemli.
-Ataser: “Bugün itibarıyla tüm üretilen kompostun alıcısı hazır”
Lapta Alsancak Çamlıbel Belediye Başkanı Fırat Ataser, projenin maliyetinin 690 bin Euro olduğunu, 2017’ye dayandığını, Lapta Belediyesi ile Alsancak Belediyesi’nin ortak fikri ile başladığını anlattı.
Projenin bir şekilde sonlandırılamadığını kaydeden Ataser, yerel seçimlerin ardından Avrupa Komisyonu yetkilileri ile gerçekleştirdiği bir görüşme sonrası, 2.5 aylık bir sürede tesisi tamamladıklarını söyledi. Ataser, tesisin 4 bin 400 metre karelik bir alan kapsadığı bilgisini de verdi.
Daha önce vahşi bir şekilde bertaraf edilen yeşil atıkların şimdi komposta dönüştürüldüğünü anlatan Ataser, üretilen kompostun alıcısının da hazır olduğunu belirtti.
Parçalama için alınan makinelerin daha büyük ölçekte bir üretim için yetersiz kalabileceğini ifade eden Ataser, daha büyük hacimdeki işler için parçalama makinelerinin büyütülmesi gerektiğini ifade etti.
Ataser, projenin Kuzey Kıbrıs’ta benzerinin bulunmadığını da belirtti.
-Kavunoğlu: “Vatandaşın yeşil atığını tesise getirmesi hem belediye hem de vatandaş için tasarruf sağlayacak”
Lapta Alsancak Çamlıbel Belediyesi Bölge Amiri Mehmet Kavunoğlu ise, kompostun satışına henüz başlanmadığını, fiyatının da yakın zamanda belirleneceğini kaydetti.
Geçmişte yeşil atığın periyotlarla ücret karşılığı toplandığını dile getiren Kavunoğlu, vatandaşın yeşil atığını tesise getirmesinin hem belediye hem de vatandaş için tasarruf sağlayacağını, vatandaşı buna alıştırmak gerektiğini belirtti.
Kavunoğlu, yeşil atıkla ilgili bilgilendirme broşürü de hazırlanarak dağıtılmasının da proje kapsamında olduğunu ifade etti.
Yeşil atığın nakliyesinin ciddi bir maliyet oluşturduğuna işaret eden Kavunoğlu, gündemlerinde ince ağaç dallarının yerinde öğütüldükten sonra parçalanmış halde tesise nakil edilmesi olduğunu, bunun ciddi bir tasarruf sağlayacağını söyledi.
-Yalçın: “Yeşil atığın komposta dönüşmesi 3-6 hafta arası bir süre alıyor”
Compostlab tesisi çevre mühendisi Alper Yalçın da, tesise gelen yeşil atıkların önce ayrıştırıldığını anlattı.
Odun sobasına uygun parçaların ayrıştırılarak sobalık odun olarak satışa sunulduğunu, geriye kalanların ise öğütme makinesinden geçirilerek kompostlama için sıra yığınlar haline getirildiğini kaydeden Yalçın, bu yığınlara faydalı bakterilerin çoğalması ve çürümeyi hızlandırması için hayvan gübresi ve toprak karıştırıldığını belirtti.
Yığınların düzenli bir şekilde ıslatılıp, özel aletle karıştırıldığını kaydeden Yalçın, en önemli noktalardan birinin de yığınların içerisinin sıcaklığının 70 dereceyi bulmasını engellemek olduğunu söyledi. Yalçın, yığınların sıcaklığını 40 santimlik ucu bulunan bir termometre ile her gün ölçtüğünü, genelde sıcaklığın 65 dereceye kadar yükseldiğini, bu sıcaklığın yığınlardaki zararlı yabancı ot tohumları, nematodlar, böcek yumurtalarının öldüğünü kaydetti. Alper, yığınlardaki sıcaklığın 70 dereceyi bulması halinde faydalı bakterilerin ölmeye başladığını ve kompostlama sürecinin durduğunu ifade etti.
Yalçın, “Sıcaklık 70 dereceye yaklaştığında, sıcaklığın düşürülmesi için yığınlar karıştırılıp ıslatılıyor” dedi.
Yeşil atığın komposta dönüşmesinin 3-6 hafta arası bir süre aldığını kaydeden Yalçın, olgunlaşan kompostların elekten geçirilerek torbalandığını ve satışa hazır hale getirildiğini anlattı.
Tüm yeşil atıkların kompostlama için uygun olmadığını kaydeden Yalçın, hurma dallarının fazla lifli olması, çam iğnelerinin de çürümemesinden dolayı kompostlamada kullanılmadığını söyledi.
Ülkedeki tarımsal toprağın en büyük eksiğinin organik madde olduğunu dile getiren Yalçın, “Kompost veya hayvan gübresi, toprağın daha kolay işlenmesinde, kullanılan kimyasal gübrelerdeki minerallerin ve suyun toprakta daha uzun süre kalmasında ve minerallerin yararlı hale dönüştürülmesinde önemli rol oynuyor” dedi.
