Lefke Avrupa Üniversitesi (LAÜ) Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Semra Aslay, “Trafik Kazalarında
İlk Yardım”ın önemine değinerek, bilgilendirmelerde bulundu.
“Trafik kazaları, aslında önlenebilen ve maalesef can kaybının gitgide arttığı acil durumlardan
biridir” diyen Aslay, açıklamalarında şu bilgilere yer verdi; 2022 yılında KKTC’de 3689 trafik kazası
meydana gelmiş, 21 kaza ölümle sonuçlanmış, 586 kazada ise yaralanan vatandaşlar olmuştur. Yine
2022 yılında Türkiye Cumhuriyeti’nde 1 milyon 232 bin 957 adet trafik kazası meydana gelmiştir.
197.261 kaza ise ölümlü yaralanma ile sonuçlanmıştır. Burada esas önemli olan nokta trafik kazalarına
en sık nelerin neden olduğudur. Dikkatsizlik, alkollü araç kullanma, hız, trafik ışıklarını ihlal ve
ekipman yetersizliği en sık nedenlerden biridir. Tüm bu nedenler fark edildiği üzere tamamen
önlenebilir ve trafik kazaları oldukça düşük rakamlara inebilir.
İşte önlenebilen ve maddi manevi inanılmaz kayıplara yol açan bu durumda bir diğer önemli noktada
eğer kaza yaşanmış ise sürücü veya yolcuları olabildiğince güvenli şekilde ortamdan uzaklaştırmak,
gerekli ilk yardım müdahalesini uygulamak ve 112 acil yanıt sistemini aktif etmektir. Burada
unutulmaması gereken ilk yardım uygulamalarının doğru şekilde yapılmadığında hasta veya yaralının
klinik durumunda daha da kötüleşme yapabileceğidir. Örneğin ciddi omurga yaralanmalarında
yaralının sinir sistemini en az etkileyecek şekilde taşınmasını sağlamak ve hatta hayati tehdit edici bir
gelişme ihtimali yok ise yaralıyı acil Sağlık yardımı gelmeden hiç kımıldatmamak en önemlilerinden
biridir. Yine araçların ciddi hasar aldığı durumlarda kazazede kendini iyi hissetse bile mutlaka
hastanede bir süre kontrol altında tutulmaldır. Çünkü dışarıdan görülebilecek yaralanma olmaması
içeriden de sağlam iç organ ve kemikler olacağı anlamına gelmemektedir.
İlk yardım uygulayacak kişi, öncelikle kaza yerinin güvenliğini sağlamalıdır. Aracın kontağı kapatılır,
lastiklerinin önlerine taş konur, yaralıların eğer hareket etmeleri sinir sistemlerine zarar vermeyecek
ise güvenli bir yere taşınması sağlanır. Eğer birden fazla yaralanma var ise durumları ayrı ayrı
değerlendirilir. Bilinci açık, konuşabilen, yutkunabilen kazazedeler yine de her ihtimale karşı zeminde
hafif sırt üstü olacak şekilde tutulmalıdır. Bilinci kapalı ancak solunumu olan kazazedeler yan yatırılır
ve o taraftaki kol kıvrılarak kafa altına konur ki tekrarlanan kontrollerde hastayı değerlendirebilmek
kolay olsun. Ayrıca kusma ve nöbet geçirme gibi ihtimallerde tespi etmek bu durumda daha kolaydır.
Bilinci kapalı ve solunumu olmayan, nabız atımının da alınamadığı yaralılarda acilen temel yaşam
desteğine başlanmalı ve kalp masajı/kurtarıcı soluk 30/2 oranında uygulanmalıdır. Tüm bunları
yapmadan önce ise 112’yi aramak ve olay yerini, kazazede sayısını, ilk bakıştaki mevcut durumlarını
haber vermek gerekir.
Bir diğer önemli konuda sürücünün ani rahatsızlığı ile aracın kazaya karışma ihtimalidir. Bu
durumlarda sürücüde görülen bir yaralanma olmadığı halde bilincin kapalı, nabız ve solunumun
olmaması ani kalp rahatsızlığını; sürücünün ağzından köpükler gelmesi veya kaza yerinde elleri öne
veya yana kasılı halde bulunması ise nöbet geçirdiğini ifade eder. Bu gibi durumlar mutlaka 112‘ye
yeni bilgi olarak verilmelidir.
Trafik kazaları maddi olduğu kadar, manevi açıdan da bireyde travma yaşatır. Aniden yakınını
kaybetmek, yakının hayatını kaybetmesini izlemek veya ömür boyu yaşamak için desteğe muhtaç
olmak tarifi imkansız olan acı verici deneyimlerdir. Burada asıl önemli olan ise nerdeyse tüm trafik
kazalarının aslında önlenebilir olmasıdır.
Kazaların hiç gerçekleşmemesi için kurallara uymak, maalesef her kontrole rağmen gerçekleşirse de
doğru ilk yardım uygulamak, kazazedenin hayatta kalma ihtimalini arttırır ve olabilecek en kötü
sonucun, yaşanabilecek en düşük riskli olay haline gelmesini sağlar. Doğru ilk yardım her zaman
hayat kurtarır.
